Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego 2014-2020 (RPOWM)

HARMONOGRAM NABORÓW WNIOSKÓW - uchwalony przez Urząd Marszałkowski, stan prawny na dzień 4.07.2017

O programie RPOWM

Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 (RPO WM 2014-2020) został opracowany na podstawie pakietu legislacyjnego dla polityki spójności na lata 2014- 2020, przedstawionego przez Komisję Europejską KE w 2011 r. oraz dokumentów europejskich i krajowych o charakterze strategicznym (Strategia Europa 2020, Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030, Strategia Rozwoju Kraju Polska 2020 wraz z dziewięcioma strategiami horyzontalnymi, Umowa Partnerstwa 2014-2020). Jego treść wpisuje się również w założenia polityki terytorialnej Rządu, adresowanej do obszarów miejskich, wyrażonej w Założeniach Krajowej Polityki Miejskiej. Podstawą do wyznaczenia obszarów wsparcia dla Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014 – 2020 była przede wszystkim Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 r. Innowacyjne Mazowsze, a także ustalenia przyjęte w projekcie aktualizacji Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. Program uwzględnia cele tematyczne zdefiniowane w art. 9 rozporządzenia ogólnego, a także priorytety inwestycyjne określone w rozporządzeniu EFRR oraz w rozporządzeniu EFS. Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 został zatwierdzony przez Komisję Europejską w dniu 12 lutego 2015 r.

Środki z UE na lata 2014-2020 wiążą się ze zmianami w zakresie ich rozdysponowywania w stosunku do poprzedniego okresu. Przede wszystkim, na poziomie regionalnym zarządzana będzie większa niż dotychczas pula wsparcia ze środków polityki spójności (31,3 mld euro, co stanowi ok. 40% budżetu). Istotne zmiany dotyczą zwłaszcza Mazowsza, które jako jedyne województwo z Polski zaliczane jest do regionów lepiej rozwiniętych w stosunku do pozostałych regionów kraju (w terminologii polityki spójności jest to kategoria regionu przejściowego).

Dwa fundusze w jednym programie

W ramach RPO WM 2014-2020 możliwe będzie uzyskanie dofinansowania tzw. projektów twardych wspieranych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz tzw. projektów miękkich, przeznaczonych na inwestycje w zasoby ludzkie, wspieranych z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS). Dotychczas projekty miękkie nie wchodziły w skład RPO WM i dofinansowywane były z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Udział EFS w mazowieckim programie operacyjnym wynosi obecnie 26%.

Wzmacnianie innowacyjności, konkurencyjności i przedsiębiorczości Mazowsza

na rynek i rozwój przedsiębiorczości przeznaczone zostanie aż 23% budżetu programu, czyli 491,5 mln euro. Zdecydowany nacisk położony zostanie na urynkowienie prac badawczo- rozwojowych (B+R), większe zaangażowanie przedsiębiorstw w działania B+R i zastosowanie innowacyjnych rozwiązań w firmach.

Inteligentne specjalizacje, czyli rozwijanie mocnych stron regionu

Promowane będą projekty wspierające tzw. inteligentne specjalizacje regionu, czyli obszary o największym potencjale rozwojowym. Na Mazowszu wyróżniono cztery inteligentne specjalizacje: wysoką jakość życia, bezpieczną żywność, inteligentne systemy zarządzania i nowoczesne usługi dla biznesu. Wybrane dla regionu mazowieckiego inteligentne specjalizacje wynikają z Regionalnej Strategii Innowacyjności Województwa Mazowieckiego do 2030 roku (RIS). RIS to dokument niezbędny dla wszystkich, którzy chcą ubiegać się o środki z RPO WM. Zawiera on wskazówki, na co należy kłaść nacisk, aby region mógł się rozwijać i konkurować z innymi regionami w Europie.

Większy wkład własny niezbędny do realizacji projektu

Mazowsze jako jedyne w kraju zaliczono do regionów lepiej rozwiniętych w Unii Europejskiej. Stało się tak, ponieważ PKB województwa przekroczyło 75% średniej unijnej (dla 27 państw członkowskich, bez Chorwacji). Maksymalny wkład środków UE na Mazowszu nie może przekroczyć 80% wartości projektu. W okresie programowania 2007-2013 poziom ten wynosił maksymalnie 85%.

Większy udział instrumentów zwrotnych

Okres 2014-2020 jest ostatnim, w którym Polska uzyska tak duże wsparcie finansowe z UE, czyli 120,1 mld euro, w tym 82,5 mld euro w ramach polityki spójności. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju szacuje, że około 5% środków z puli, jakie otrzymała Polska na lata 2014-2020 stanowić będą instrumenty zwrotne, czyli m.in. kredyty, poręczenia, niskooprocentowane pożyczki. Zdecydowana większość wsparcia przekazana będzie jednak w formie dotacji. Dotacje dotyczyć będą zwłaszcza projektów edukacyjnych, na rzecz włączenia społecznego i walki z ubóstwem czy zwiększenia zatrudnienia, ale również transportowych, środowiskowych czy podnoszących jakość życia.

Regionalne Inwestycje Terytorialne (RIT) dla stolic subregionów województwa mazowieckiego

Regionalne Inwestycje Terytorialne to nowy instrument terytorialnego podejścia do rozwoju regionu. W ramach RIT samorządy będą podejmować wspólne działania inwestycyjne, np. z obszaru transportu. W województwie mazowieckim RIT-y powstaną w subregionie płockim, siedleckim, ciechanowskim, radomskim i ostrołęckim. Inwestycje zaplanowane w ramach RIT będą finansowane z RPO WM.

Zintegrowane podejście do Warszawy i jej obszaru funkcjonalnego (ZIT)

Podejście zintegrowane ZIT to podejmowanie wspólnych interwencji ekonomicznych, społecznych i przestrzennych przy udziale EFS i EFRR w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych na terenach miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych. Na terenie województwa mazowieckiego dla Warszawy i jej obszaru funkcjonalnego, w skład którego wchodzi 39 gmin, Zintegrowane Inwestycje Terytorialne obejmą przedsięwzięcia z zakresu transportu publicznego, poprawy stanu środowiska, przyrodniczego, wsparcia efektywności energetycznej oraz promocji gospodarczej terenu. Na realizację ZIT zarząd województwa mazowieckiego przeznaczył 165 mln euro.

Nastawienie na rezultaty – zapewnienie maksymalnych korzyści z funduszy

Nastawienie na rezultaty wymusza większą racjonalność podejmowanych decyzji, co do przeznaczenia środków z Unii Europejskiej. Do planowanych rezultatów po 2020 roku należy osiągnięcie m.in. wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 20-64 lata na poziomie co najmniej 75%, zwiększenie nakładów na innowacje, badania i rozwój do poziomu co najmniej 3% w relacji do PKB, a także zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym.

Usprawnienia dla beneficjentów

Kolejna perspektywa to również zmiany podejścia instytucji wdrażających fundusze europejskie. Planowane usprawnienia dotyczą m.in. uproszczenia procesu aplikowania o fundusze unijne oraz przyspieszenia oceny wniosków.